خطبه بیست و هفتم:در فضیلت جهاد

ارزش جهاد در راه خدا پس از ستایش پروردگار، جهاد در راه خدا، درى از درهاى بهشت است، که خدا آن را به روى دوستان مخصوص خود گشوده است، جهاد، لباس تقوا، و زره محکم، و سپر مطمئن خداوند است، کسى که جهاد را ناخوشایند دانسته و ترک کند، خدا لباس ذلت و خوارى بر او مى پوشاند، و دچار بلا و مصیبت مى شود، و کوچک و ذلیل مى گردد، دل او در پرده گمراهى مانده، و حق از او روى مى گرداند، به جهت ترک جهاد، به خوارى محکوم و از عدالت محروم است دعوت به مبارزه و نکوهش از نافرمانى کوفیان آگاه باشید! من شب و روز، پنهان و آشکار، شمارا به مبارزه با شامیان، دعوت کردم و گفتم پیش از آن که، آنها با شما بجنگند با آنان نبرد کنید، به خدا سوگند، هر ملتى که درون خانه خود مورد هجوم قرار گیرد، ذلیل خواهد شد، اما شما سستى بخرج دادید، و خوارى و ذلت پذیرفتید، تا آنجا که دشمن پى در پى به شما حمله کرد و سرزمینهاى شما را تصرف نمود، و اینک، فرمانده معاویه، (مرد غامدى) با لشگرش وارد شهر انبارشده و فرماندار من، (حسان بن حسان بکرى) را کشته و سربازان شما را از مواضع مرزى بیرون رانده است. به من خبر رسید که مردى از لشگر شام به خانه زن مسلمان و غیر مسلمان که در پناه حکومت اسلام بود وارد شد، و خلخال و دستبند و گردنبند و گوشواره هاى آنها را به غارت برد، در حالى که هیچ وسیله اى براى دفاع، جز گریه و التماس کردن، نداشتند، لشگریان شام با غنیمت فراوان رفتند بدون اینکه حتى یک نفر آنان، زخمى بردارد، و یا قطره خونى از او ریخته شود، اگر براى این حادثه تلخ، مسلمانى از روى تاسف بمیرد، ملامت نخواهد شد، و از نظر من سزاوار است.

شگفتا، شگفتا!! به خدا سوگند، این واقعیت قلب انسان را مى میراند و دچار غم و اندوه مى کند که شامیان در باطل خود وحدت دارند، و شما در حق خود متفرقید. زشت باد روى شما و از اندوه رهایى نیابید که آماج تیر بلا شدید. به شما حمله مى کنند، شما حمله نمى کنید؟ با شما مى جنگند، شما نمى جنگید؟ اینگونه معصیت خدا مى شود و شما رضایت مى دهید؟ وقتى در تابستان فرمان حرکت به سوى دشمن مى دهم، مى گویید هوا گرم است مهلت ده تا سوز گرما بگذرد، و آنگاه که در زمستان فرمان جنگ مى دهم، مى گویید هوا خیلى سرد است بگذار سرما برود، همه این بهانه ها براى فرار از سرما و گرما بود؟ وقتى شما از گرما و سرما فرار مى کنید، به خدا سوگند که از شمشیر بیشتر گریزانید. مظلومیت امام (ع) و علل شکست کوفیان اى مرد نمایان نامرد! اى کودک صفتان بى خرد، که عقلهاى شما به عروسان حجله آراى، شباهت دارد، چقدر دوست داشتم که شما را هرگز نمى دیدم و هرگز نمى شناختم، شناسایى شما سوگند به خدا که جز پشیمانى حاصلى نداشت، و اندوهى غم بار سرانجام آن شد خدا شما را بکشد که دل من از دست شما پرخون، و سینه ام از خشم شما مالامال است، کاسه هاى غم و اندوه را، جرعه جرعه به من نوشاندید، و با نافرمانى و ذلت پذیرى، راى و تدبیر مرا تباه کردید، تا آنجا که قریش در حق من گفت: (بى تردید پسر ابیطالب مردى دلیر است ولى دانش نظامى ندارد) خدا پدرانشان را مزد دهد، آیا یکى از آنها تجربه هاى جنگى سخت و دشوار مرا دارد؟ یا در پیکار توانست از من پیشى گیرد؟ هنوز بیست ساله نشده، که در میدان نبرد حاضر بودم، هم اکنون که از شصت سال گذشته ام. اما دریغ، آن کس که فرمانش را اجراء نکنند، رایى نخواهد داشت.