خطبه دوم:پس از بازگشت از صفین
ستایش پروردگار ستایش مى کنم خداوند را، براى تکمیل نعمتهاى او، و تسلیم بودن برابر بزرگى او، و ایمن ماندن از نافرمانى او، و در رفع نیازها از او یارى مى طلبم، زیرا آن کس را که خدا هدایت کند، هرگز گمراه نگردد، و آن را که خدا دشمن دارد، هرگز نجات نیابد، و هر آن کس را که خداوند بى نیاز گرداند، نیازمند نخواهد شد، پس ستایش خداوند از همه چیز گرانسنگ تر، و برترین گنجى است که ارزش ذخیره شدن دارد، و گواهى مى دهم که جز خداى یکتاى بى شریک، معبودى نیست، شهادتى که اخلاص آن آزموده، و پاکى و خلوص آن را باور داریم، و تا زنده ایم بر این باور استواریم، و آن را براى صحنه هاى هولناک روز قیامت ذخیره مى کنیم، زیرا شهادت به یگانگى خدا، نشانه استوارى ایمان، بازکننده درهاى احسان، مایه خشنودى خداى رحمان، و دورکننده شیطان است. ویژگیهاى پیامبر اسلام (ص) و شهادت مى دهم که محمد (ص) بنده خدا و فرستاده اوست، خداوند او را با دینى آشکار، و نشانه اى پایدار، و قرآنى نوشته شده و استوار، و نورى درخشان، و چراغى تابان، و فرمانى آشکارکننده، فرستاد تا شک و تردیدها را نابود سازد و با دلائل روشن استدلال کند، و با آیات الهى مردم را پرهیز دهد، و از کیفرهاى الهى بترساند. شناخت عصر جاهلیت: خدا پیامبر اسلام را زمانى فرستاد، که مردم در فتنه ها گرفتارشده، رشته هاى دین پاره شده، و ستونهاى ایمان و یقین ناپایدار بود، در اصول دین اختلاف داشته، و امور مردم پراکنده بود، راه رهایى دشوار، و پناهگاهى وجود نداشت، چراغ هدایت بى نور، و کوردلى همگان را فرا گرفته بود، خداى رحمان معصیت مى شد، و شیطان یارى مى گردید، ایمان بدون یاور مانده، و ستونهاى آن ویران گردیده، و نشانه هاى آن انکارشده، راههاى آن ویران، و جاده هاى آن کهنه و فراموش گردید، مردم جاهلى، شیطان را اطاعت مى کردند، و به راههاى او مى رفتند، و در آبشخور شیطان سیراب مى شدند، با دست مردم جاهلیت، نشانه هاى شیطان، آشکار، و پرچم او برافراشته گردید، فتنه ها، مردم را لگدمال کرده، و با سمهاى محکم خود نابودشان کرده، و پابرجا ایستاده بود، اما مردم حیران و سرگردان، بى خبر و فریب خورده، در کنار بهترین خانه (کعبه) و بدترین همسایگان (بت پرستان) زندگى مى کردند، خواب آنها بیدارى، و سرمه چشم آنها اشک بود، در سرزمینى که دانشمند آن لب فرو بسته، و جاهل گرامى بود.
ویژگیهاى اهل بیت (ع) عترت پیامبر (ص) (اهل بیت (ع)) جایگاه اسرار خداوندى، و پناهگاه فرمان الهى، و مخزن علم خدا، و مرجع احکام اسلامى و نگهبان کتابهاى آسمانى، و کوههاى همیشه استوار دین خدایند، خدا به وسیله اهل بیت (ع) پشت خمیده دین را راست نمود، و لرزش و اضطراب آن را از میان برداشت، برابر فاسدانى که تخم گناه افشاندند، و با آب غرور و فریب آبیارى کردند، و محصول آن را که جز عذاب و بدبختى نبود برداشتند، کسى را با خاندان رسالت (عترت پیامبر (ع)) نمى شود مقایسه کرد. و آنان که پرورده نعمت هدایت اهل بیت پیامبرند با آنان برابر نخواهند بود. عترت پیامبر (ص) اساس دین، و ستونهاى استوار یقین مى باشند، شتاب کننده، باید به آنان باز گردد، و عقب مانده، باید به آنان بپیوندد، زیرا ویژگیهاى حق ولایت به آنها اختصاص دارد، و وصیت پیامبر (ص) نسبت به خلافت مسلمین، و میراث رسالت، به آنها تعلق دارد، هم اکنون (که خلافت را به من سپردید) حق به اهل آن بازگشت، و دوباره به جایگاهى که از آن دور مانده بود، باز گردانده شد.
