تقویم انقلاب:ازدواج محمد رضاشاه با ثریا{19 مهر 1329}(86)

مراسم نامزدی ثریا اسفندیاری با شاه در کاخ مرمر برگزار شد.

تقویم انقلاب:تخلیه کامل ایران از نیروهای شوروی سابق پس از پایان جنگ جهانی دوم {19 اردیبهشت 1325}(85)

پس از پایان جنگ جهانی دوم، ایران به شورای امنیت شکایت کرد که روسیه بر خلاف پیمان سه جانبه، ایران را تخلیه نکرده است و در امور داخلی کشور دخالت می‏کند.

شوروی انتظار این شکایت را نداشت و درخواست تاخیر در رسیدگی را نمود. اما نمایندگان ایران، انگلستان و آمریکا با تعویق جلسه شورای امنیت درباره تصمیم در این موضوع مخالف بودند. شوروی نمی‏خواست موضوع ایران جنجالی بین‏ المللی علیه آن کشور باشد، بنابراین سفیر شوروی در ایران کوشش زیادی برای توافق با مقامات ایرانی انجام داد.

در نهایت موافقت نامه‏ای در مورد تخلیه ایران، نفت شمال و آذربایجان به امضاء طرفین رسید، تا این که سرانجام در روز نوزدهم اردیبهشت سال 1325 ش، تخلیه کامل ایران انجام گرفت.

تقویم انقلاب:مرگ رضاشاه{4 مرداد 1323}(84)

رضا، پسر عباسعلی ، معروف به «داداش بیگ» افسر قزاق از ایل پالانی ، در 24 اسفند ماه سال 1255 ه.ش. در قریه «آْلاشت» از توابع سواد کوه مازندران به دنیا آمد. چند روز پس از تولد رضا، داداش بیگ درگذشت و مادر ـ که از مهاجران گرجستان بود ـ به دنبال درگیری و اختلاف خانوادگی، به همراه نوزادش به تهران رفت و در خانه برادر خود ساکن شد. رضا دوران کودکی و نوجوانی خود را زیر نظر دایی‌اش ـ که خیاط قزاقخانه بود ـ سپری کرد و به توصیه و وساطت او ،‌در سن چهارده ، پانزده سالگی وارد بریگاد قزاق شد و به عنوان نظامی ساده، مشغول به کار گردید. نخستین منصب رضا در قزاقخانه، سمت وکیل باشی «گروهان شصت تیر» بود که بعدها به فرماندهی آن رسید و به «رضا خان شصت تیر» شهرت یافت.

تقویم انقلاب:صدور تاریخی ‏ترین سند مبارزه امام خمینی برای دعوت به قیام برای خدا{15 اردیبهشت 1323}(83)

در حالی که تبلیغات مسموم علیه اسلام و روحانیت و حوزه‏های علمیه، سعی داشت در سطح وسیعی مردم را از اصول راستین اسلام دور نماید، حضرت امام خمینی(ره) در 15 اردیبهشت 1323 ش برابر با 11 جمادی‏الاول 1363 در سن چهل و دو سالگی، اولین بیانیه سیاسی خود را صادر کردند. در این بیانیه، حضرت امام ضمن بررسی و تحلیل اوضاع گذشته، حال و آینده مردم، قیام برای خدا را تنها راه اصلاح جهان عنوان کرده که آن، فلسفه بعثت همه انبیای الهی بوده است. ایشان در ادامه، دلایل بدبختی مسلمانان و ملت ایران را تشریح می‏کنند و در قسمت دیگری، مسؤولیت سنگین علما و روحانیان را برشمرده و عواقب زیان‏بار غفلت سیاسی آنها را متذکر می‏شوند. در ادامه، ایشان در این بیانیه، صریحاً علمای اسلام و جامعه اسلامی را به قیام عمومی فراخواندند و نسبت به سکوت در برابر توطئه‏های ضد اسلام هشدار دادند. مقصود امام از انتشار این بیانیه، به صدا در آوردن زنگ خطر و بیدار باشی برای طلاب جوان بود. این اقدام، شخصیت و موضع سیاسی ایشان را بیش از پیش آشکار کرد و به تدریج زمینه حضور عده‏ای از یاران همفکر را در جمع شاگردنشان ایشان فراهم آورد. این اشخاص کسانی بودند که هسته اصلی اقدامات انقلابی سال‏های بعد را تحت رهبری معظمٌ‏له، تشکیل دادند.

تقویم انقلاب:اعلان جنگ ایران به آلمان و الحاق ایران به اعلامیه ملل متحد{17 شهریور 1322}(82)

با آغاز جنگ جهانی دوم، ایران بی طرفی خود را اعلام کرد و وارد جنگ نشد. این عمل ایران با واکنش تند دولت‏های متفق مواجه گردید و به سرنگونی رضاخان و تبعید او انجامید. پس از روی کار آمدن محمدرضا پهلوی، متفقین، ایران را تحت فشار قرار داده که علیه آلمان اعلان جنگ دهد. 

تقویم انقلاب:اشغال ایران توسط متفقین{3 شهریور 1320}(81)

سوم شهریور 1320 یادآور روزی است که نیروهای بیگانه سه کشور انگلیس، شوروی و آمریکا خاک ایران را به اشغال خود در آوردند. در آستانه گسترش جنگ دوم جهانی به نقاط مختلف جهان، اوضاع داخلی ایران نیز از موقعیت مناسبی برخوردار نبود. رضاخان که به اراده و پشتیبانی انگلیسی‌ها به قدرت رسیده بود،

تقویم انقلاب:قتل فرخی یزدی به دست رضاخان{25 مهر 1318}(80)

"‌میرزا محمد فرخی یزدی فرزند محمد ابراهیم درسال 1306 ه. ق (12678) در شهر یزد به دنیا آمد. او از یک خانواده فقیر برخاست و تحصیلات مقدماتی خود را در مدسه‌ی مرسلین ( میسیونرها )‌ی انگلیسی یزد به پایان رسانید. پانزده شانزده ساله بود که طبع ناآرامش وی را به سرودن اشعاری در سرزنش اولیای مدرسه تشویق نمود و همین امر موجب اخراجش از مدرسه گردید. " صاحب الزمان یک ره سوی مردمان بنگر کز پی لسان گشتند،‌ جمله تابع کافر در نمازشان خوانند ذکر عیسی اندر بر پا رکاب کن از مهر ،‌ ای امام بر و بحر چنین می نماید که وی در سنین مدرسه دارای ایمانی قوی و دینداری متعهد بوده است.

تقویم انقلاب:شهادت آیت‌الله مدرس و روز مجلس{10 آذر 1316}(79)

شهید‌ آیت‌الله سیدحسن مدرس در سال 1287 قمری به دنیا آمد. او تحصیل خود را در علوم دینی در اصفهان، سامرا و نجف در محضر بزرگانی چون آیت‌الله میرازی شیرازی، صاحب فتوای تحریم تنباکو و ... تا درجه اجتهاد ادامه داد؛ آنگاه به اصفهان مراجعت کرده و مشغول تدریس فقه و اصول شد. ایشان در جریانات مربوط به نهضت مشروطه به سمت سیاست روی آورد. مرحوم مدرس در این باره گفته است: «بعد از مراجعت از عتبات، در اصفهان فقط از امورات اجتماعیه، مباحثه و تدریس اختیار کرده بودم، تا زمان انقلاب استبداد به مشروطه، مجبورا اوضاع دیگری پیش آمد». فعالیت سیاسی ایشان با عضویت در انجمن ایالتی اصفهان آغاز می‌شود و با انتخاب او به عنوان یکی از پنج تن علمای منتخب، برای دوره دوم قانون‌گذاری مجلس، در تاریخ 1289 شمسی، چهره‌ سیاسی او شناخته‌تر می‌شود.

تقویم انقلاب:پیمان سعد آباد{17 تیر 1316}(78)

پیمان سعدآباد، نام پیمانی است که در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۱۶ (۸ ژوئیه ۱۹۳۷) میان ۴ کشور ایران (رضا شاه پهلوی)، عراق (ملک غازی اول)، افغانستان (محمد ظاهرشاه) و ترکیه (مصطفی کمال آتاترک) به امضا رسید. 
دولت‌های امضا کننده این پیمان متعهد شدند از مداخله در امور داخلی یکدیگر خودداری کنند، مرزهای مشترک را محترم بشمارند، از هرگونه تجاوز نسبت به یکدیگر خودداری ورزند و از تشکیل جمعیت‌ها و دسته‌بندی‌هایی که هدف آن‌ها اخلال در صلح میان کشورهای هم جوار و هم پیمان باشد جلوگیری کنند.

تقویم انقلاب:توطئه کشف حجاب به دستور رضاخان{17 دی 1314}(77)

یکی از پلیدترین توطئه های دشمنان اسلام در تاریخ معاصر، توطئه کشف حجاب است. رضا خان که با طرح کودتای سوم اسفند 1299 و با حمایت و هدایت انگلیسی ها بر سر کار آمد، درصدد اجرای تز اسلام زدایی و جایگزینی ارزش های لیبرالیستی در جامعه بود. از مهمترین جلوه های این طرح، پدیده کشف حجاب بود.

تقویم انقلاب:قیام مردم مشهدد در مسجد گوهرشاد{21 تیر 1314}(76)

روز 21 تیر 1314 قیام مردم مشهد در اعتراض به سیاست‌های ضداسلامی رضاخان در صحن مسجد گوهرشاد سرکوب شد.این قیام زمانی شکل گرفت که رضاخان دین‌ستیزی را به اوج خود رسانده و درصدد بود تا سنت‌های مذهبی وقوانین اسلامی رامحو و نابود کند و فرهنگ غربی رابه جای آن بنشاند.

تقویم انقلاب:تاسیس اولین فرهنگستان ایران{12 خرداد 1314}(75)

نخستین فرهنگستان ایران به ریاست 'محمدعلی فروغی'( نخست وزیر ) آغاز به کار کرد. اساسنامه این فرهنگستان در 29 اردیبهشت 1314 به تصویب هیأت دولت رسید و در 5 خرداد به وزارت معارف ابلاغ شد. این اساسنامه در 16 ماده تنظیم شده و در ماده اول آن بر لزوم حف1 توسعه و ترقی زبان فارسی تأکید شده بود.

تقویم انقلاب:نام پرشیا یا پارس به ایران تغییر یافت{1 فروردین 1314}(74)

روز اول فروردین ۱۳۱۴ شمسی طبق بخشنامه وزارت امور خارجه نام پارس یا پرشیا، رسما به ایران تغییر یافت. پیش‌تر نام ایران در مجامع بین‌المللی به عنوان پرشیا یا پارس خوانده می‌شد و هنوز در برخی از کتب قدیمی‌ خارجی می‌توان چنین نامی‌ را در مورد ایران یافت. در این روز همچنین تاریخ رسمی کشور طبق ماه‌های شمسی تنظیم شد و به کار بردن ماه‌های هجری قمری ممنوع گردید.

تقویم انقلاب:اولین پرواز مسافری خارج از کشور{2 آبان 1313}(73)

نخستین پرواز مسافری ایران به خارج از کشور با خلبانان ایرانی، در مسیر تهران ـ آنکارا افتتاح شد. سرنشینان این پرواز جمعی از کارکنان نیروی هوایی بودند.

تقویم انقلاب:درگذشت عارف قزوینی{2 بهمن 1312}(72)

عارف قزوینی، میرزاابوالقاسم معروف به عارف قزوینی فرزند ملا هادی وکیل از شاعران انقلابی و ملی است. زادروز: (۱۳۰۰ هجری قمری) برابر با (۱۲۶۲ هجری شمسی) برابر با (۱۸۸۳ میلادی) در قزوین. عارف به تاریخ (دوم بهمن ۱۳۱۲ هجری شمسی) برابر با (۲۲ ژانویه ۱۹۳۳ میلادی) در همدان درگذشت و در جوار آرامگاه ابن سینا به خاک سپرده شد.

تقویم انقلاب:در گذشت تیمور تاش وزیر دربار{9 مهر 1312}(71)

عبدالحسین تیمورتاش (زاده ۱۲۶۲ برابر با ۱۸۸۳ میلادی در بجنورد - درگذشته ۹ مهر۱۳۱۲ برابر با ۳ اکتبر۱۹۳۳ در تهران) دارای لقب‌های سردار معززالملک و سردار معظم خراسانی دولتمرد ایرانی دوره‌های قاجار و پهلوی بود. او از کسانی بود که در برانداختن قاجارها و برآوردن پهلوی‌ها کوشش بسیارکرد، در دوره رضاشاه نخستین وزیر دربار بود و نقش مهمی را در سیاست خارجی ایران بازی کرد. چند سال بعد مورد غصب رضاشاه واقع شد و در ۱۳۱۲ در زندان قصر کشته شد.

تقویم انقلاب:امضای قرارداد نفتی بین دولت ایران و کمپانی نفت انگلیس{7 خرداد 1312}(70)

در سالروز قرارداد« دارسی» قرارداد دیگری میان دولت رضاخان با کمپانی نفت انگلیس به امضا رسید. بر اساس این قرارداد، انگلیستان اجازه می یافت تا 1372 ش از منابع نفتی ایران بهره برداری کند.

تقویم انقلاب:چاپ اولین اسکناس در ایران{1 فروردین 1311}(69)

بانک ملی ایران برای اولین بار اسکناس چاپ کرد.

در ایران تا سال 1268 ش (1889 م) که بانک شاهنشاهی توسط انگلستان تشکیل شد، پول رایج کشور، مسکوک نقره و طلا بود. در آن سال، به موجب یکی از بندهای امتیازنامه بانک، نشر اسکناس در سراسر ایران منحصراً به بانک شاهنشانی ایران تعلق گرفت و یک سال بعد، اسکناس جدید با علامت شیر و خورشید و عکس ناصرالدین شاه قاجار و ذکر ارزش آن منتشر شد.

تقویم انقلاب:مرگ احمد شاه قاجار{9 اسفند 1308}(68)

احمد شاه قاجار که در 9 آبان 1304 از سلطنت خلع شده بود در سن 32 سالگی در پاریس به علت بیماری کلیوی درگذشت. هیچ یک از مقامات دولتی در مراسم تشییع وی شرکت نکردند.

احمد شاه قاجار پسر محمد علی شاه قاجار در سال 1274 شمسی (1314 قمری) در تبریز به دنیا آمد.

تقویم انقلاب:ایجاد « تفتیشیه » توسط رضا خان{14 آذر 1308}(67)

از سوی دولت، هیات هایی به نام تفتیشیه به بهانه مقابله با متخلفین و با هدف شناسایی مخالفان حکومت رضاخان، تعیین و در دوایر دولتی مستقر شدند.

تقویم انقلاب:اعزام اولین دسته محصلین ایرانی به اروپا{12 مهر 1307}(66)

اولین دسته محصلین ایرانی، شامل 110 نفر برای انجام تحصیلات عالیه در رشته های مختلف راهی اروپا شدند.

در اجرای قانون مصوب یکم خرداد 1307 (چهارم اکتبر 1928)، دوازدهم مهرماه این سال (روزی چون امروز) نخستین دسته دیپلمه های برگزیده روانه اروپا شدند تا در آنجا به هزینه دولت ایران به تحصیلات خود ادامه دهند. طبق این قانون مقرر شده بود که هرسال یکصد دیپلمه که در امتحان زبان کشور خارجی مربوط پذیرفته شوند به اروپا فرستاده شوند.

تقویم انقلاب:انکار مالکیت ایران بر جزایر سه گانه تو سط بریتانیا{13 شهریور 1307}(65)

وزارت امور خارجه بریتانیا بار دیگر ادعای مالکیت ایران برجزایر تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی را انکار کرد.

تقویم انقلاب:هجرت اعتراض آمیز علما به قم، در اعتراض به اقدامات رضاخان{21 شهریور 1306}(64)

علمای اصفهان به رهبری آیت الله حاج آقا نور الله اصفهانی در هجرتی اعتراض آمیز به قم و تحصّن در این شهر مخالفت خود را با زمزمه های حکومت رضا خان مبنی بر کشف حجاب بانوان مسلمان ایرانی اعلام داشتند. این حرکت انقلابی بمدت 105 روزبطول انجامید ومنجر به عقب نشینی ظاهری رضا خان از این تصمیم شد.

تقویم انقلاب:فسخِ امتیاز استعماری کاپیتولاسیون توسط مجلس شورای ملی{19 اردیبهشت 1306}(63)

کاپیتولاسیون، عبارت از نظام قضاوت کنسولی و برخی امتیازات و مصونیت‏های قضایی است که به موجب آن، اتباع یک کشور در صورت ارتکاب جرم در کشور مورد نظر از شمول قوانین جزایی و مدنی در قلمرو کشور میزبان مستثنی می‏شدند.

تقویم انقلاب:تصویب لایحه تاسیس راه آهن سراسری{4 اسفند 1305}(62)

در روز ۴ اسفند ۱۳۰۵ هجری شمسی لایحه تاسیس راه آهن سراسری ایران تصویب شد. این لایحه که در روز اول اسفند ماه از سوی مهدی‌قلی هدایت، وزیر فواید عامه به مجلس شورای ملی ارایه شده بود با موافقت نمایندگان به تصویب رسید.

تقویم انقلاب:سوء قصد به سیدحسن مدرس{7 آبان 1305}(61)

سید حسن مدرس از یک سوء قصد جان سالم به در برد. در این حادثه گلوله ای به بازوی راست مدرس اصابت کرد و ضارب گریخت.

بدون تردید سید حسن مدرس در میان مخالفان سیاسی رضاخان سردار سپه و پادشاه بعدی جایگاه نخست را دارد و به خاطر همین مخالفت‌خوانی‌های صریح و بی پرده نیز بارها از سوی عوامل و مأموران رضاخان مورد تهدید، ضرب و شتم و نهایتا سوء قصد و ترور قرار گرفت و نهایتا نیز خشم و کین رضاشاه با شهادت سید حسن مدرس به دست مأموران شهربانی رضاشاه فرو نشست.

تقویم انقلاب:انتشار اولین شماره روزنامه اطلاعات{19 تیر 1305}(60)

روزنامه اطلاعات نخستین نشریه یومیه و کهن‌ترین روزنامه ایران است که امروزه نیز چاپ آن ادامه دارد و مدیر مسول این روزنامه سید محمود دعایی است.

روزنامه اطلاعات شامگاه روز یکشنبه19 تیر 1305 در تهران برای نخستین بار چاپ شد.

نخستین بار در اتاق ساختمانی در خیابان علاءالدوله(فردوسیامروزی)، دفتری با نام دفتر اطلاعات توسط عباس مسعودیدرست شد که کارش تهیه و تنظیم خبرهای سیاسی و حوادث روز، برای نشریه‌های گوناگون آن دوران بود.

تقویم انقلاب:تاجگذاری رضا شاه در کاخ گلستان{4 اردیبهشت 1305}(59)

چهارم اردیبهشت ۱۳۰۵ رضا شاه پهلوی طی مراسمی تاجگذاری کرد. وی در این مراسم که در کاخ گلستان برگزار شده بود، شخصا تاج را سر نهاده بود. رضا شاه که دارای دربار شده بود عبدالحسین تیمور تاش را وزیر دربار خود کرد. در آن زمان، محمدعلی فروغی نخست وزیر بود. مجلس موسسان در ۲۲ آذر سال ۱۳۰۴ چهار اصل از اصول متمم قانون اساسی را اصلاح، رضاخان پهلوی را شاه و سلطنت را در خاندان او موروثی کرده بود.

تقویم انقلاب:نخست وزیری محمد علی فروغی{28 آذر 1304}(58)

«محمدعلی فروغی» معروف به «ذکاءالملک» از سوی رضاخان فرمان رییس‌الوزرایی دریافت کرد. کابینه فروغی تا 15 خرداد 1305 دوام یافت. در همین روز «عبدالحسین تیمورتاش» نیز وزیر دربار شد.

محمّدعلی فروغی دردشتی که پس از مرگ پدرش محمدحسین فروغی (ذکاءالملک) از ادیبان و مترجمان دورهٔ قاجار، لقب ذکاءالملک (ثانی) را دریافت کرد، تحصیلات خود را در رشته پزشکی در دارالفنون آغاز ولی بعد به ادبیات رو آورد و فرهنگستان ایران را تاسیس کرد. 

تقویم انقلاب:اعلام انقراض سلسله قاجار{9 آبان 1304}(57)

کودتایی که با پشتیبانی بلاتردید انگلیسیان در سوم اسفند 1299 در ایران به وقوع پیوست، در روندی تدریجی، ولی مداوم موجبات و مقدمات پایان کار قاجارها را فراهم آورد. با قدرتیابی و صعود رضاخان سردارسپه و عامل نظامی کودتا بر پست نخست وزیری که با ایجاد رعب و خفقان مضاعفی نیز توأم بود، آگاهان به امور در همان زمان حیات سیاسی قاجارها را پایان یافته تلقی کردند.

تقویم انقلاب:هماهنگی رضا خان با انگلیس برای انقراض سلسله قاجار{29 مهر 1304}(56)

رضاخان در تاریخ 29 مهر 1304 از طریق وزیر امور خارجه، به سفیر بریتانیا اطلاع داد قصد دارد سلسله قاجار را منقرض کند اما از عدم موافقت لندن نگران است. سفیر انگلیس نیز در پاسخ گفت بریتانیا در این تصمیم بی طرف خواهد ماند.

تقویم انقلاب:میرزاده عشقی ترور شد{12 تیر 1303}(55)

در روز ۱۲ تیر ۱۳۰۳، سیدمحمدرضا میرزاده عشقی، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار دوران مشروطه و مدیر نشریه «قرن بیستم» توسط عوامل رضاشاه به ضرب گلوله کشته شد.

سیدمحمدرضا میرزاده فرزند حاج سید ابوالقاسم کردستانی در سال ۱۲۷۲ شمسی در شهر همدان متولد شد. سال‌های کودکی را در مکاتب محلی گذراند و از سن هفت سالگی در آموزشگاه‌های «الفت» و «آلیانس» به تحصیل فارسی و فرانسه پرداخت. او پیش از پایان درس و دریافت گواهینامه تحصیلی، کار خود را در تجارتخانه یک بازرگان فرانسوی به عنوان مترجم آغاز کرد و در زمانی کوتاه بر زبان فرانسه مسلط شد.

تقویم انقلاب:طرح تغییر نظام سلطنتی به جمهوری{1 فروردین 1303}(54)

رضا خان سردار سپه و هوادارانش قصد داشتند با تحویل سال 1303 ش، قاجاریه را خلع و نظام جمهوری را جایگزین رژیم سلطنت سازند و به همین سبب اکثریت نمایندگان مجلس که هوادار رضاخان بودند، سعی در تصویب سریع جمهوری رضاخانی داشتند. اما اجتماع موافقان رضاخان در 28 اسفند 1302 و نشست دوم فروردین 1303 در مجلس برای بررسی این موضوع، با مقاومت و ایستادگی دلیرانه شهید سید حسن مدرس و همفکرانش خنثی شد و مخالفت‏های فراوانی علیه جمهوری ابراز گردید. با گسترده‏تر شدن این اعتراضات، رضاخان که فهمید اینگونه نمی‏تواند زمام امور کشور را به دست گیرد، صبح روز سوم فروردین با حالتی قهرآمیز به سعدآباد رفت و پس از دو روز توقف ناگهانی، برای دیدار با علما و بزرگان به قم شتافت. 

تقویم انقلاب:قیام مردم تهران علیه جمهوری رضاخانی{29 اسفند 1302}(53)

شعار جمهوری خواهی از راههایی بود که رضاخان برای ساقط کردن حکومت قاجار و تصاحب کامل قدرت در پیش گرفت.

پس از سفر احمدشاه قاجار به اروپا و به دست گرفتن قدرت توسط رضاخان، کم‏کم زمزمه‏ های جمهوری توسط طرفداران وی بلند شد و آنان با تبلیغات خود، مردم را به حمایت از جمهوری تشویق می‏کردند.

تقویم انقلاب:تفویض شدن سلطنت به رضا خان و اعقاب وی{22 آذر 1302}(52)

مجلس موسسان با تغییر 4 اصل از متمم قانون اساسی، سلطنت را به رضاخان و اعقاب وی تفویض کرد.

پس از خروج احمدشاه، عوامل رضاخان اندیشه الغای سلطنت و رئیس ‌جمهور شدن سردار سپه را پیش آوردند. با مخالفت و مقاومت شدید روشنفکران و روحانیان و طرح جمهوری با شکست روبرو شد.

تقویم انقلاب:تاسیس حوزه علمیه قم توسط حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی{3 فروردین 1301}(51)

حوزه علمیه قم در سال 1301 توسط آیت ا... حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی تاسیس شد و به خواست خدا چنان برکت و عظمتی یافت که طی مدت کوتاهی کانون اسلام خواهی و مبارزه علیه استعمار و استکبار و استبداد و باعث احیای مجدد قرآن و مکتب اسلام گردید . آیت ا... شیخ عبدالکریم حائری یزدی در 1276 ه . ق در " مهرجرد " از توابع یزد متولد شد.

تقویم انقلاب:پیوستن ایران به جامعه ملل{9 دی 1300}(50)

در روز 9 دی‌ 1300 شمسی مجلس شورای ملی، عضویت ایران در جامعه ملل را تصویب کرد. جامعه ملل، یک سازمان بین‌المللی میان دولتی بود که در نتیجه امضای عهدنامه ورسای، طی سال‌های 1298 تا 1299 خورشیدی تاسیس شد و تا زمان وقوع جنگ جهانی دوم مهمترین نهاد بین‌المللی میان دولتی به شمار می‌آمد. پس از خاتمه جنگ جهانی اول نمایندگان 32 دولت جهان در 18 ژانویه 1919 میلادی جهت برقراری نظام بین‌الملل در ژنو گرد هم آمدند تا یک سازمان بین‌المللی جهانشمول به عنوان «پارلمان جهانی» تاسیس کنند.

تقویم انقلاب:شهادت میرزا کوچک خان جنگلی{11 آذر 1300}(49)

میرزا یونس معروف به میرزا کوچک فرزند میرزا بزرگ، در سال 1259 شمسی در رشت به دنیا آمد. سال‌های نخست عمر را به آموختن مقدمات علوم دینی سپری کرد و در سال 1286، در گیلان به صفوف آزادی‌خواهان پیوست و برای سرکوب محمدعلی شاه روزانه تهران شد. همزمان با اوج‌گیری نهضت مشروطه، شماری از آزادی‌خواهان رشت، کانونی به نام مجلس اتحاد تشکیل دادند

تقویم انقلاب:تشکیل ارتش جدید ایران{26 آبان 1300}(48)

با ادغام دیویزیون قزاق، ژاندارمری دولتی،بریگارد مرکزی و سایر قوای پراکنده نظامی توسط رضاخان، ارتش جدید ایران شکا گرفت.

تقویم انقلاب:لغو قرارداد 1919{13 اسفند 1299}(47)

قرارداد 1919 قرارداد ننگینی که توسط وثوق الدوله نخست وزیر ایران با بریتانیا منعقد شد

این قرارداد در 11 ذیقعده 1337ه.ق (9 اوت 1919) با دولت بریتانیا و به همدستی وثوق‌الدوله نخست‌وزیر وقت منعقد شد. در سال 1919 دولت ایران هیئتی حامل خواسته‌های ایران (از جمله لغو قرارداد 1907، الغای کاپیتولاسیون و امتیازات خارجی به طور کلی، و غیره) را به کنفرانس صلح پاریس اعزام داشت، ولی انگلستان مشکلاتی در راه پذیرفته شدن نمایندگان ایران به کنفرانس صلح فراهم کرد، و قرارداد معروف به قرارداد 1919 را با دولت ایران منعقد کرد که به موجب آن کلیه تشکیلات نطامی و مالی ایران تحت نظارت انگلستان قرار می‌گرفت.

تقویم انقلاب:کودتای سوم اسفند توسط رضاخان{3 اسفند 1299}(46)

انگلیسی‏ها پس از جنگ جهانی اول به این نتیجه رسیدند که جهت دستیابی بیشتر به منابع ایران، به ناچار باید کودتایی در ایران انجام دهند تا حکومت سرسپرده‏ای را بر سر کار آورند. در این راستا آنان دو مهره وابسته سیاسی و نظامی نیاز داشتند که از این میان سیدضیاءالدین طباطبایی را به عنوان چهره سیاسی، و رضاخان پهلوی را به عنوان چهره نظامی برگزیدند.

 قبل از کودتا، رضاخان توافق کرد که پس از فتح تهران توسط نیروهای قزاق، مقام نخست‏وزیری به سیدضیاءالدین سپرده شود.

تقویم انقلاب:صدور فرمان «حکم می کنم» رضاخان{3 اسفند 1299}(45)

در نخستین دقایق بامداد امروز هزاران نفر از قوای قزاق به فرماندهی رضاخان وارد تهران شدند و عملیات تصرف کلانتری ها، وزارتخانه ها و ادارات دولتی را آغاز کردند. در این روز اولین اعلامیه رضاخان تحت عنوان «حکم می کنم» در 9 ماده صادر شد.

طبق سند تاریخی این دستورات به شرح زیر است: 

حکم می‌کنم: 

ماده اول ـ تمام اهالی شهر طهران باید ساکت و مطیع احکام نظامی باشند. 

تقویم انقلاب:در گذشت سید محمد طباطبایی{18 دی 1299}(44)

آیت الله سید محمد طباطبایی از رهبران روحانی قیام مشروطه در تهران درگذشت.

 میرزا سید محمد طباطبائی (۱۲۹۹ - ۱۲۲۱ هجری شمسی) معروف به آقا سید محمد طباطبائی سنگلجی از مجتهدان شیعه و از آزادی‌خواهان و رهبران جنبش مشروطه ایران.

 در آغاز جنبش مشروطه همراه با سید عبدالله بهبهانی، به مخالفت با عین‌الدوله و استبداد پرداخت. در مهاجرت به حضرت عبدالعظیم شرکت داشت. پس از توپ بستن به مجلس دستگیر و به خراسان تبعید شد. با پیروزی

تقویم انقلاب:شهادت روحانی مبارز و مجاهد مشروطه‏ خواه شیخ محمد خیابانی{21 شهریور 1299}(43)

محمد خیابانی در سال 1259 ش (1297 ق) در خامنه در نزدیکی تبریز متولد شد. وی پس از فراگیری علوم مقدماتی، از محضر حضرات آیات سید ابوالحسن انگجی و میرزا عبدالعلی، فقه و اصول و هیئت و نجوم را آموخت و پس از مدتی به تدریس پرداخت. زندگی شیخ محمد خیابانی پس از پیروزی مشروطه در سال 1285 ش، با تأسیس انجمن ایالتی در تبریز، وارد مرحله تازه‏ای گردید و در جریان محاصره تبریز، در دفاع از شهر نقش مهمی ایفا کرد. در زمان خیابانی اوضاع جهان اسلام

تقویم انقلاب:قیام اسلامی مردم عراق علیه استعمار انگلیس به رهبری آیت الله میرزای شیرازی{9 تیر 1299}(42)

با شروع جنگ جهانی اول، انگلیس به بهانه جلوگیری از نفوذ آلمان در خاورمیانه، با نیروی نظامی خود از دهانه اروند رود به عراق که تحت حکومت امپراتوری عثمانی بود، حمله کرد و تا پس از جنگ نیز در آن مناطق حضور داشت. با پایان جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، دولت‏های استعمارگر فرانسه و بریتانیا، سرزمین‏های این امپراتوری در خاورمیانه را بین خود تقسیم کردند. بر این اساس، بریتانیا نیز اداره امور کشور عراق را به دست گرفت و با تأیید جامعه ملل، قیمومیت این کشور را بر عهده گرفت. این مسئله بر مخالفت مردم علیه حضور انگلستان افزود. در همین راستا

تقویم انقلاب:اعلام موجودیت حزب کمونیست ایران{31 خرداد 1299}(41)

حزب کمونیست ایران در 31خرداد 1299 خورشیدی موجودیت خود را به عنوان یک حزب سیاسی اعلام کرد.حزب کمونیست ایران، حزبی سیاسی و کمونیستی ایرانی بود که در ژوئن ۱۹۲۰ (۱۲۹۹خ) در بندرانزلی دراستان گیلان تأسیس شد. حیدر عمو اوغلی از رهبران جنبش مشروطه ایران در تأسیس حزب نقش داشت و به عنوان اولین

تقویم انقلاب:اعلام حکومت جمهوری در گیلان{16 خرداد 1299}(40)

میرزا کوچک خان جنگلی 16 خرداد 1299 در رشت اعلام حکومت جمهوری کرد.
روز 16 خرداد 1299 میرزا کوچک‌خان و قوای جنگل با انتشار بیانیه‌ای، تشکیل کمیته انقلاب سرخ ایران و الغاء اصول سلطنت و تأسیس حکومت جمهوری را در رشت اعلام کردند و یک روز بعد کمیته انقلاب، هیات دولت جمهوری (هیات‌ اتحاد اسلامی) را معرفی کرد که میرزا کوچک‌خان عنوان سرکمیسر و

تقویم انقلاب:آغاز قیام روحانی مبارز شهید شیخ محمد خیابانی در تبریز{17 فروردین 1299}(39)

شیخ محمد خیابانی از جوانی به فراگیری علوم دینی روی آورد و به سرعت مدارج علمی را طی نمود. پس از نهضت مشروطه، زندگی او وارد مرحله جدیدی شد. و با تشکیل جمعیتی مبارز، در راه پیروزی مشروطه، گام‏های مهمی در تبریز برداشت. وی در این میان روزنامه تجدد را منتشر کرد و خواهان اجرای قوانین مشروطه و احیای آن گردید. خیابانی سپس به رهبری فرقه دموکرات آذربایجان برگزیده شد و همگام با انتشار روزنامه تجدد، به کارهای سازنده دیگری در جهت پیشبرد اهداف و تامین آسایش

تقویم انقلاب:قیام شیخ محمد خیابانی{17 فروردین 1299}(38)

روز ۱۷ فروردین ۱۲۹۹ قیام مسلحانه شیخ محمد خیابانی علیه دولت وثوق الدوله در تبریز آغاز شد . شیخ محمد خیابانی از جمله مبارزینی بود که در سالهای پایانی حکومت قاجار در نقاط مختلف کشور به مقابله با استعمار و استبداد پرداخت.

خیابانی در 1256 ش. در خامنه  از توابع تبریز متولد شد. او پس از چند سال کار و تحصیل مقدماتی در روسیه که محل اقامت پدرش بود به تبریز بازگشت و به تحصیل علوم دینی پرداخت. وی علاوه بر فقه و اصول، ادبیات ـ عرب را فرا گرفت و به کسوت روحانیت درآمد. مدتی امام جماعت مسجد جامع تبریز شد و سپس به دوره دوم مجلس شورای ملی که در آبان 1288 آغاز به کار کرد، راه یافت. هنگام اولتیماتوم روسیه تزاری برای بیرون راندن مستشاران خارجی و ادامه اقامت مستشاران روسی

تقویم انقلاب:امضای قرارداد استعماری 1919بین ایران و انگلیس{17 مرداد 1298}(37)

وثوق الدوله، صدراعظم احمدشاه قاجار از نخستین روزهایی که زمام امور را در دست گرفت، به طور محرمانه مذاکراتی را برای انعقاد یک قرارداد با نمایندگان دولت انگلیس آغاز کرد که این مذاکرات، به صورت کاملاً سری، در حدود نه ماه به طول انجامید. سرانجام در روز هجدهم مرداد سال 1298 ش یک روز پس از امضای قرارداد 1919 م در حالی که شاه قاجار عازم اروپا بود، ناگهان و بدون زمینه قبلی، اعلامیه وثوق الدوله به ضمیمه متن